Journal of Clinical Healthcare (JCHC)

6-9 7 Journal of Clinical Healthcare 4/2018 logicznych, które zajęły się działalnością profilaktyczną i oświatowo- zdrowotną. Powstanie za- wodu pomocniczego, ukierunkowanego na profilak- tykę, czyli higienistek dentystycznych stworzyło moc- ne podstawy do działań profilaktycznych w stomatologii. Przyczyniło się do rozwoju profilaktyki grupowej, nadzorowanej przez zespół stomatolo- giczny i profilaktyki profesjonalnej wykonywanej przez ten zespół. [3] W Polsce przełomowym momentem dla stomato- logicznej oświaty zdrowotnej był rok 1971, w którym odbył się X Zjazd Sekcji Stomatologii Zachowawczej Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego w Białym- stoku. Późniejszy okres przyniósł coraz większe zainteresowanie publikacyjne ta tematyką. 8 marca 1973r. na mocy zarządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej został powołany zawód higienistki stomatologicznej. Zawód ten w Polsce istnieje więc dopiero od 42 lat.[4,5] KIERUNKI DZIAŁANIA STOMATOLOGICZNEJ OŚWIATY ZDROWOTNEJ Opieka stomatologiczna polega na działalności zapobiegawczej, leczniczej i rehabilitacyjnej, mającej na celu przywrócenie narządowi żucia jego prawidło- wej funkcji. [6,7] W każdej z tych działalności ko- nieczna jest współpraca pacjenta, dlatego też działania skierowane w jego stronę powinny mieć charakter uświadamiający. Według ,,wytycznych w sprawie stomatologicznej oświaty zdrowotnej’’ opracowanych przez Krajowy Zespół Specjalistyczny ds. Stomatologii oświata zdrowotna w stomatologii powinna dotyczyć [5-7]: 1. Sposobu żywienia i propagowania popraw- nych zwyczajów żywieniowych. 2. Sposobów racjonalnego pielęgnowania zę- bów i jamy ustnej oraz wdrażania nawyku systematycznego przeprowadzania zabiegów higienicznych. 3. Odpowiedniej dbałości o higieniczne utrzy- manie protez zębowych, aparatów ortodon- tycznych, szyn itp. 4. Promocji preparatów fluoru w zapobieganiu próchnicy. 5. Zapobiegania chorobom narządu żucia (prze- de wszystkim próchnicy). 6. Korzystnego wpływu zdrowego i estetycznego uzębienia na zdrowie fizyczne i samopoczu- cie psychiczne i społeczne. 7. Znaczenia badań profilaktycznych oraz le- czenia zębów mlecznych i stałych, chorób przyzębia, wad zębowo-szczękowych i in- nych. 8. Szkodliwego wpływu chorób narządu żucia na zdrowie ogólne, a u kobiet ciężarnych na zdrowie dziecka. 9. Niekorzystnego wpływu utraty uzębienia na zdrowie fizyczne a także samopoczucie psy- chiczne. ETAPY EDUKACJI ZDROWOTNEJ W edukacji zdrowotnej możemy wyróżnić trzy etapy: ,,mówienie’’, ,,pokazywanie’’, ,,wykonanie’’. Najważniejsze jest , aby przed rozpoczęciem jakich- kolwiek działań wysłuchać pacjenta, jego oczekiwań i problemów. Pozwoli nam to na ocenę jego wiedzy na temat procedur z zakresu higieny jamy ustnej. Być może okaże się, że wymaga on jedynie zachęty lub motywacji do prawidłowego dbania o zdrowie jamy ustnej, a nie całkowitego uczenia nowych zasad i przedstawiania podstawowych zasad higieny. Na etapie pokazywania również należy przyjrzeć się co pacjenci już robią i robili w tym kierunku, a później wprowadzać ewentualne zmiany czy uzupełnienia. Jeżeli działania te są skuteczne nie należy ich poprawiać a jedynie pokazać co można dodać nowego z naszego programu. Przedstawiane przez nas zalecenia czy procedury postępowania powinny być nieskomplikowane, aby nie obciążać pacjenta niepotrzebnymi informacjami. Ostatnim etapem jest stworzenie pacjentowi możliwości wykonania tego, co wcześniej było zalecane, zapewniając wsparcie i wskazówki. Użycie roztworu wybarwiającego płytkę nazębną, a następnie pozwolenie pacjentowi na usunięcie jej za pomocą szczoteczki, stwarza możliwość udzielenia pomocy w doskonaleniu własnych sposobów przestrzegania higieny jamy ustnej stosowanych przez pacjenta. Istnieje Model Postawy Zdrowotnej wg. Beckera przedstawiający pewne warunki jakie muszą lub powinny być spełnione, aby pacjent chciał stosować się do profilaktycznych zaleceń warunkujących polepszenie jego zdrowia: [8]  Pacjent musi być świadomy tego, że jest po- datny na daną chorobę. Często szczególnie ludzie młodzi nie zdają sobie z tego sprawy i wychodzą z założenia ,, mnie to nie doty- czy’’ .  Pacjent musi mieć świadomość, że przeka- zywane im porady są przydatne w życiu i praktyczne.

RkJQdWJsaXNoZXIy MzM5OTk=