Journal of Clinical Healthcare (JCHC)

(( 1-5 1 Journal of Clinical Healthcare 4/2018 Edukacja zdrowotna w stomatologii (Health education in dentistry) A Banasiuk 1,A,D , W Uracz 1,A,F , Z Kopański 2,E , M Machota 1,B,C , D Krzemiński 1,B,C , O Nadashkevych 1,C, , T Kilian 1,B,C 1. Collegium Masoviense – Wyższa Szkoła Nauk o Zdrowiu 2. Wydziału Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński Abstract - The authors present the main goals and directions of health education activities, including education in the field of dentistry. They pointed out that each group of recipients often requires a specific, different way of educating. Therefore, the hygienist way of transferring knowledge should adapt to the age of the listeners, the environment they come from, the potential knowledge they have in connection with the planned education, but also the place of education (lecture or other form of training) and the effects the educator wants to achieve. Elaboration of the best results results in matching the education to the abovementioned warunków. conditions. The authors discussed various forms of approach to health education. They characterized a health-oriented model, a risk-oriented model, and a disease-oriented model. Key words - health education, effectiveness of education, the role of dental hygienist in education for a healthy oral cavity. Streszczenie - Autorzy przedstawili główne cele i kierunki działania edukacji zdrowotnej, w tym edukacji w zakresie stomatologii. Zwrócili uwagę, że każda grupa odbiorców wymaga często swoistego, innego sposobu edukowania. Dlatego też higienistka sposób przekazywania wiedzy winna dostosować do wieku słuchaczy, środowiska z jakiego się wywodzą, potencjalnej wiedzy jaką posiadają w związku z planowaną edukacją, ale także miejsca edukacji ( wykładu lub innej formy szkolenia) oraz efektów jakie chce osiągnąć edukator. Wypracowanie jak najlepszych rezultatów następuje przy dopasowaniu prowadzonej edukacji do ww. warunków. Autorzy omówili różne formy podejścia do edukacji zdrowotnej. Scharakteryzowali model ukierunkowany na zdrowie, model ukierunkowany na czynniki ryzyka oraz model ukierunkowany na chorobę. Słowa kluczowe - edukacja zdrowotna, skuteczność edukacji, rola higienistki stomatologicznej w edukacji na rzecz zdrowej jamy ustnej. Wkład poszczególnych autorów w powstanie pracy— A - Koncepcja i projekt badania, B-Gromadzenie i/lub zestawianie danych, C-Analiza i interpretacja danych, D-Napisanie artykułu , E-Krytyczne zrecenzowanie artykułu, F-Ostateczne zatwierdzenie artykułu Adres do korespondencji — Prof. dr Zbigniew Kopański, Wydziału Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński, Kraków, ul. Piotra Michałowskiego 12, PL-31-126 Kraków, e-mail: zkopanski@o2.pl Zaakceptowano do druku: 14.11.2018. WSTĘP Edukacja zdrowotna ma obecnie coraz większe znaczenie i jest coraz szerzej stosowana w społe- czeństwach. Najogólniej mówiąc jest to proces, w którym ludzie uczą się dbać o zdrowie własne i innych.[1] Edukacja zdrowotna powinna docierać do jak naj- szerszej grupy społeczeństwa, powinna trafiać do najmłodszych np. poprzez szkołę, do ludzi młodych np. studentów, do ludzi dorosłych znajdujących się w różnym wieku , w tym w wieku starszym, powinna do- tyczyć zarówno kobiety jak i mężczyzn, uwzględniając przy tym m.in . specyfikę płci i wieku, której edukacja dotyczy. Edukacja musi zaciekawiać słuchacza, podawana wiedza musi być atrakcyjna i musi wykorzystywać atrakcyjne dla słuchaczy formy przekazu. Przekaz musi łączyć w sobie wiele form, tak aby przeka- zywana wiedza jak najdłużej została zapamiętana przez słuchacza.[2,3]