Journal of Clinical Healthcare (JCHC)

1-5 2 Journal of Clinical Healthcare 4/2018 EDUKACJA ZDROWOTNA W STOMATOLOGII Edukacją zdrowotną w dziedzinie stomatologii zajmuje się przede wszystkim higienistka stomato- logiczna. Pracuje ona najczęściej w gabinecie stoma- tologicznym, znajdującym się w ośrodku zdrowia, szkole, przedszkolu, zakładzie pracy czy różnych spe- cjalistycznych poradniach. Ważnym jest aby prowadząc edukację dotrzeć do różnych, czasem nielicznych grup społeczeństwa, mieszkających w różnych miejscach. Edukacja po- winna bowiem dotyczyć jak najszerszego przekroju społecznego odbiorców. Działalność higienistki dotyczy budowania w spo- łeczeństwie konieczności przeprowadzania zabiegów profilaktycznych w zakresie jamy ustnej, budowania potrzeby dbałości o higienę jamy ustnej i nawyk le- czenie powstałych ubytków. Dla osiągnięcia tych celów higienistka stomatologiczna winna stosować różne formy komunikacji z odbiorcą ( pacjentem) aby w sposób jak najszerszy i najbardziej efektywny dotrzeć do odbiorcy. Tego typu komunikacja powią- zana z edukacją winna być mocno z indywidu- alizowana. Dobór form i środków komunikacyjno- edukacyjnych powinien być dobrany do grupy, która jest celem edukacji. Każda grupa odbiorców wymaga często swo- istego, innego sposobu edukowania. Dlatego też higienistka sposób przekazywania wiedzy winna dostosować do wieku słuchaczy, środowiska z jakiego się wywodzą, potencjalnej wiedzy jaką posiadają w związku z planowaną edukacją, ale także miejsca edukacji ( wykładu lub innej formy szkolenia) oraz efektów jakie chce osiągnąć edukator. Wypracowanie jak najlepszych rezultatów następuje przy dopa- sowaniu prowadzonej edukacji do ww. warunków.[4,5] Oprócz zastosowania adekwatnych form i środków nauczania istotne jest również posiadanie odpowiednich cech przez edukatora. [6] Działalność higienistki jest istotnym elementem całego procesu leczenia stomatologicznego. Pacjent dobrze wyedukowany, uświadomiony o konieczności dbania o zdrowie jamy ustnej, chętniej odwiedza gabinet stomatologiczny oraz dba o swoje zęby w domu. Warto pamiętać, iż cały proces edukacji zdro- wotnej dąży do wyrobienia u osoby edukowanej nawyku dbania o własne zdrowie, natomiast w przypadku stomatologicznej edukacji zdrowotnej, akcent zostaje położony na dbałość o zdrowie jamy ustnej. Nie jest to zadanie łatwe, lecz poprzez odpowiednie metody możliwe do wykonania. Efekty codzienny działań prozdrowotnych na pewno zaprocentują w przyszłości.[1,5,6] OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA EDUKACJI ZDROWOTNEJ Edukacja zdrowotna najczęściej rozumiana jest jako proces w którym ludzie uczą się jak dbać o własne zdrowie i zdrowie społeczności w której żyją. [7] Edukacja zdrowotna jest nieodłącznym , komple- mentarnym elementem promocji zdrowia. Dzieje się tak dlatego, że niezbędnym warunkiem do uczest- nictwa ludzi w działaniach promocyjnych, doko- nywania zmian w swoim stylu życia oraz środowisku, jest posiadanie przez nich odpowiednich kompetencji, które uzyskują w procesie edukacji. [8] Czasem stosowane jest też określenie ,,wychowanie zdrowotne’’. Ostatnio jest ono jednak zastępowane przez edukację zdrowotną, gdyż zda- niem wielu autorów jest to termin właściwszy i bardziej pojemny. [9] Obejmuje on nie tylko wycho- wanie czy kształcenie, ale również wspieranie rozwoju, kształtowanie postaw i samokierowanie własnym rozwojem. [1,9] Edukacja zdrowotna zajmuje się wychowaniem społeczeństwa w taki sposób, aby potrafiło ono skutecznie dbać o swoje zdrowie. Uczy wykorzy- stywania możliwości społeczno-środowiskowych tak, aby korzystnie wpływały na zdrowie ludzi oraz zachowanie zdrowia nawet w najtrudniejszych dla człowieka warunkach. Wychowanie zdrowotne wiąże się z zapobieganiem indywidualnym oraz profilaktyką społeczną i środowiskową, ale jest również nieza- stąpione w działaniu leczniczym i rehabilitacyjnym, stąd jego związek z medycyną. Wyróżnia się kilka form podejścia do edukacji zdrowotnej, co przedstawiono na rycinie 1.

RkJQdWJsaXNoZXIy MzM5OTk=